დღეს იშვიათია ადამიანი, რომელიც არ იქნებოდა ინფორმირებული  “კვეთებულის” ლოცვის შესახებ, ან მონაწილეობა არ ჰქონდეს მიღებული მასში. ხოლო უფრო ცოტანი არიან ისინი, ვისაც ესმის ამ ლოცვის “დანიშნულება” და ზუსტი მისამართით მიდიან მის მოსასმენად, ეს სამღვდელო პრაქტიკიდან აშკარად ჩანს.

პირველი საუკუნეების ეკლესიაში სულიწმინდის ნიჭების მატარებელი ქრისტიანი არც თუ ისე ცოტა იყო. ისტორიული წყაროებიდან შემორჩენილია ექსორციზმის (ბოროტი ძალის განგდები) პრაქტიკაც. უკვე  “მოციქულთა განწესებანი” კრძალავს ექსორცისტების დადგინებას (კურთხევას):

“შემფუცველი ხელდასხმით ნუ იქნება დადგენილი. იმიტომ, რომ ეს უდიდესი მოღვაწეობა მისი და ღვთისმადლის თავისუფალი ურთიერთქმედებით მოიპოვება. ამ ნიჭის მქონე უფლის განცხადებით გამოჩინდება და მასზე დამკვიდრებული ღვთის მადლი ცხადად ჩანს.”  წიგნი 8. მუხლი 26.

უფრო გვიანდელი პერიოდის ეკლესიაში კი “კვეთებულის” კითხვის მასიური პრაქტიკა აღარ არსებობს. ეჭვგარეშეა, რომ შემდგომი დროის ეკლესიაშიც მოღვაწე მამების ლოცვით იკურნებოდნენ შეპყრობილები, ოღონდ ეს ნიჭი ბევრისათვის უკვე ხელმისაწვდომი აღარ იყო. ვინც ბოროტთან და საკუთარ ვნებებთან ბრძოლისას გაიმარჯვა, მან მოკიდა ხელი სხვებისგან ეშმაკთა განსხმას, ეს თანმიმდევრობა ნათლად ჩანს წმ.იოანე სინელის “კიბეში”,  ერთ ადგილზე (სიტყვა მწყემსისა და წინამძღვრებისადმი) ის წერს: “მკურნალმა საკუთარ თავში სრულიად უნდა მოსპოს ვნებები” (კლემაქსი ანუ კიბე. გამომც. “ახალი ივერიონი” გვ.319). ასეთი მკურნალები ცხოვრებას სულიერ ღვაწლში ატარებდნენ და ამა სოფლის საზრუნავისაგან შორს იდგნენ.

იოანე სხვა ადგილას წერს: “მკურნალი იგი არს, რომლისა სული და ხორცნი იყვნენ ხორცი და მრთელ დაუვნებელ და არა ვისგან ეხმარებოდეს წამალი”. ხოლო, თუ რა უნდა გააკეთოს მღვდელმა მკურნალი რომ გახდეს, ამბობს: “შეაგროვე წყლულების სალბუნი, დასალევი წამლები, თვალის საფენები… სისხლისგამოსაშვები და ამოსაწვავი იარაღები… თუ ყოველივე ეს არ გვექნება, როგორღა ვაჩვენებთ სამკურნალო ხელოვნებას?! სალბუნი არის ხილული ხორციელი ვნებების მკურნალობა. დასალევი წამალი არის შინაგანი ვნებებისაგან განკურნება და უხილავი სიბილწისაგან განწმენდა… სისხლის გამოსადენი იარაღი არის უჩინარი სიმყრალის სწრაფი გამოდენა… ამოსაწვავი საშუალება არის ცხონების და სინანულის მიზნით გარკვეული ხნით სნეულისათვის მიცემული კანონი… წინამძღვრისათვის სანატრელია უვნებებობა. როცა მყრალს სუნს ვერ გრძნობენ, ადვილად კურნავენ ყოველგვარ სნეულებას; ხოლო როცა უვნებობას მოიპოვებენ, ყოველი მკვდარი სულის აღდგენა ძალუძთ. ყველაფერთან ერთად წინამძღვარმა ყველას მიმართ სიყვარული და პატივისცემა უნდა გამოიჩინოს ყოველი მათგანის ღირსების შესაბამისად. ვაითუ იაკობის მსგავსად, მანაც ავნოს საყვარელ ადამიანებსა და სხვებსაც (შდრ. შესაქმე 37), რაც იმათ შეემთხვევათ ხოლმე, ვისი სულიერი შეგრძნება ჯერ ისევ ვერ განასხვავებს კარგს, ცუდსა და საშუალოს”. (კლემაქსი ანუ კიბე გვ. 317-318).

ყველა წმიდანს არ ჰქონია ეშმაკთა განსხმის ნიჭი. და ყველა მათგანი (რომელთაც შეეძლოთ) როდი კიდებდა ხელს ამ საქმეს. ამჟამად კი ყოველ ფეხის ნაბიჯზე შევხვდებით ეგზორცისტებს, ზოგს ეკლესიასთან მცირედი კავშირიც არ აქვს. ზოგიც საეკლესიო სიწმინდეებს იყენებს (ნაკურთხი წყალი, სანთელი, ჯვარი, ხატი) ეშმაკის დასამარცხებლად, რაც უკვე მკრეხელობაა. მათგან ზოგი გზააბნეულია, ე.ი. არ იცის, ვერ ათვითცნობიერებს, რა საქმეს მოჰკიდა ხელი, ზოგიც არაჯანსაღად გამოიყურება, ნაწილი ეგზორცისტებისა კი მატყუარები არიან, ამ საქმით შოულობენ ფულს.

მოძღვართა (რომლებიც კვეთებულს კითხულობენ) სიმცირისა და „შეპყრობილთა“  სიმრავლის გამო ზოგჯერ ვერ ხერხდება ამ ლოცვაზე დამსწრეთა მიზნის და მიზეზის გამოკვლევა. ამიტომ, რწმენისა და სულიერი მდგომარეობის გაუთვალისწინებლობისას მათი სიჭრელე ყოველთვის პრობლემას ქმნის. მრევლთან ურთიერთობისას ირკვევა, რომ ზოგიერთი „კვეთებულზე“  დადის შვილების „ბედის გახსნის“, ან მათი სამსახურში მოწყობის გამო. ასეთებს მხოლოდ მეზობლისგან ან „მორწმუნისგან“ გაუგიათ, რომ „კვეთებულზე“ სიარული კარგი რამეა და ის აუცილებლად შეეწევა ჩანაფიქრის აღსრულებაში…

ამ დროს ეს საეკლესიო მსახურება, უბრალოდ შელოცვას ემსგავსება, რადგან წარმატების მიღწევა მხოლოდ მღვდლისმიერ წაკითხულ ლოცვას ემყარება, პირადი ღვაწლის გაწევა კი ასეთებს არ სურთ, ხანდახან მისი გაგონებაც არ უნდათ. „ეკლესია კი თავისი სწავლებით, ღვთისმსახურებით, ასკეზისით, საიდუმლოებებით, ათავისუფლებს გონებას და აქცევს მას სულიწმიდის ტაძრად. ეს კურნება, რომელიც გამოიცადა წმიდა მამების ღვაწლით, არისერთადერთი უფლისაკენ მიმავალი გზა. სულიერი მემკვიდრეობის დავიწყებამ გამოიწვია ჭეშმარიტ მკურნალთა და მკურნალობის მეთოდების შემცირება. მართლმადიდებლური მემკვიდრეობის დაბრუნება დააღორძინება ნიშნავს განკურნების გზებისა და მკურნალთა კვლავ გამოჩენას“. (მიტ. იეროთეოს ვლახოსი „მართლმადიდებლური ფსიქოთერაპია“გვ.54)

ლოცვაზე დასწრებამდე მორწმუნეს აუცილებლად უნდა გაესაუბროს მოძღვარი, რომ დადგინდეს ის მიზეზი, რომლის  „წყალობითაც“ ადამიანი შეპყრობილი გახდა. ე.ი. მოძღვარმა პიროვნებაში ჩასახლებული ბოროტი სული უნდა გამოავლინოს. მხოლოდ ამის შემდეგ უნდა წაუკითხოს მას ლოცვა.

თუ დიაგნოზი სწორად არ იქნა დასმული, ცხადია, მკურნალობის მიმართულებაც ეფექტური ვერ იქნება. ამ შემთხვევაში ზოგჯერ ამბობენ: „ავადმყოფს თუ არ შველის „კვეთებულის“ ლოცვა, ზიანს მაინც არ მოუტანსო“. ასეთი მსჯელობაც არასწორია, რადგან „კურთხევანში“ მოცემულ ყოველ ლოცვას თავისი „პაციენტი“ ჰყავს. მაგალითად, პავლე მოციქული მაზიარებლებს აფრთხილებს, რომ ღირსეულად მოემზადნონ ამ საიდუმლოებისათვის, თორემ წინააღმდეგ შემთხვევაში ის სასჯელად ექცევა მათ. იგივე „კვეთებულზე“ დამსწრეთათვისაც შეიძლება ითქვას. თან ეს ლოცვა არაორდინალური იმითაც არის, რომ ის ერთადერთია, რომლის დროსაც მღვდელმსახური ღმერთს კი არა ეშმაკს მიმართავს. ეშმაკთან ბრძოლა ლოცვის და მარხვის გარეშე მარცხით მთავრდება. ე.ი. ზემოთ ნახსენები მიზეზების გამო ამ ლოცვაზე მისვლა უდაოდ უგუნურებაა. წმ. ეფრემ ასური ამბობს: „თუ მხოლოდ ჩვეულების გამო მიდიხარ მკურნალთან (ქრისტესთან), მაშინ ვერ მიიღებ კურნებას“. შეპყრობილობა საშინელი სულიერი ავადმყოფობაა. მასთან ბრძოლა უბრალო საქმიანობა ნამდვილად არაა.

„“საქმე მოციქულთაში“ ვკითხულობთ: „ზოგიერთმა მოხეტიალე დამფიცებელმა იუდეველმაც კი იწყო უფალი იესოს სახელის ხსენება ავი სულით შეპყრობილებზე და ამბობდა: გაფიცებთ იესოს, რომელსაც პავლე ქადაგებს… მაგრამ ავმა სულმა უთხრა მათ პასუხად: იესოსაც ვიცნობ და პავლეც ვიცი, თქვენ კი ვინა ხართ? და მივარდა მათ ის კაცი, რომელშიც ავი სული იყო, სძლია და მოერია ისე, რომ შიშვლები და დაწყლულებულნი გაიქცნენ იმ სახლიდან“ (საქ. 1913-16).

ასე რომ, მოუმზადებელნი ყოველთვის ეშმაკთა დაცინვის საგნად შეიქნებიან. მოუმზადებლობა იმითაც გამოიხატება, როცა მხოლოდ მატერიალური და ფიზიკური მდგომარეობის გამოსწორებას ვითხოვთ. ამის საუკეთესო ნიმუშია ლოცვები „ამა თუ იმ ტკივილის, საჭიროების“  შემთხვევაში. მაგალითად, თავის ტკივილის დროს იოანე ნათლისმცემელს მიმართავენ, კბილის ტკივილისას მღვდელმოწამე ანტიპას და სხვ. გვავიწყდება, რომ ცოდვის შედეგს კი არა თვითონ ცოდვას უნდა ვუმკურნალოთ. წმინდანები კი მაშინ  გვშუამდგომლობენ უფალთან, როდესაც ღირსეულ ნაყოფს – სინანულს გამოვიღებთ.

ადამიანები  მიწიერი კთილდღეობის მოსაპოვებლად თითქმის ყველა საშუალებას მიმართავენ. ხანდახან იტყვიან: „იქნებ ეკლესიამ მაინც გვიშველოს“. ასეთი საქციელი კი განსაცდელად შეიძლება ექცეთ, რადგან რწმენის გარეშე ღმერთისგან რაიმეს თხოვნა გამორჩენას ჰგავს. ჩვენი მიზანი კი თვით ღმერთის შეძენა უნდა იყოს. ვისაც ღმერთისგან მოვლენილი სიკეთეები სურს და თვით ღმერთი არ უნდა, წარმართს უფრო ემსგავსება. ამას „კვეთებულის“ ლოცვაზე წასულთა მიზანიც გამოხატავს. მათ არ იციან, რომ ასეთი მიდგომით საკუთარი თავისთვის და სხვებისთვისაც (ვისი გულისთვისაც დადიან ამ ლოცვაზე) დიდი ზიანი მოაქვთ. ამისთქმას იესო ქრისტეს ნაუბარი გვიბიძგებს ეშმაკეულთა განკურნებაზე ნათქვამს ლკ.XI23-26: „როცა არაწმიდა სული გამოვა ადამიანიდან, დადის უწყლო ადგილებში, ეძებს სიმშვიდეს, მაგრამ ვერ პოულობს; მაშინ ამბობს: დავბრუნდები ჩემს სახლში, საიდანაც გამოვედიო. მივა იპოვის მას დაგვილსა და მოვლილს. მაშინ წავა დამოიყვანს შვიდ სხვა სულს, თავისზე უბოროტესს, შევლენ და დასახლდებიან იქ. და იმ კაცისთვის უკანასკნელი პირველზე უარესი იქნება.“  წმ. ეგნატე ბრიანჩანინოვი კვეთებულის ლოცვასთან დაკავშირებით მწუხარებით წერდა: „სტარეცები, რომლებსაც სულიერი ნიჭების გარეშე მოუნდომებიათ ძველი წმიდა მამების მიბაძვა, სულის დამღუპველ მსახიობობას და მწარე კომედიანტობას შესდგომიან.“ ცხადია წმ. მამის ეს მკაცრი სიტყვები ყველა იმ მღვდლის მიმართ არაა თქმული, ვინც „კვეთებულს“ კითხულობს, მაგრამ აუცილებლად გასათვალისწინებელია. ეშმაკთან აშკარა ბრძოლას ჩვენი დღევანდელი სულიერი და მატერიალური მდგომარეობა ართულებს. მღვდლის ბოროტზე გამარჯვებას საკუთარ ოჯახზე ფიქრი, მრევლზე ზრუნვა, სულიერი შვილების პრობლემები და ტკივილები „აფერხებს“.

დღევანდელი ადამიანის გონება, რომელიც ცივილიზაციის ხმაურსა და ამაოებაში ცხოვრობს, მარტო ინფორმაციული ნაკადით საშინლადაა დაბინძურებული და დატვირთული. ეს ყველაფერი კი მას სულიერი სამყაროს ხედვაში ხელს უშლის, ვერ უკავშირდება მას. დაბინძურებული გრძნობების გამო სული მძიმდება, აღარაფერს ვამბობთ სულიერ ხედვაზე. წმინდანებისათვის სულიერი სამყარო ხელმისაწვდომი იყო, რადგანაც მათ ადამის მსგავსი (ცოდვით დაცემამდელი) გონება და გული შეიძინეს. ახლა ჩვენსა და სულიერ სამყაროს შორის უზარმაზარი კედელია აღმართული. ამ კედელს იქით გაღწევა ღმერთშემოსილობითაა შესაძლებელი. ის ტყავის სამოსი, რომლითაც შემოსა ღმერთმა ადამი და ევა (და ცხადია ჩვენც) ჩვენი ცხოვრების წესის გამო უფრო უხეშდება. ტყავის სამოსი, (რომლის გამოც ადამიანი ვეღარ ხედავდა სულიერ სამყაროს: ღმერთს და ანგელოზებს) არ ყოფილა სასჯელი, ის ცოდვის შედეგად შეიძინა ადამიანმა.  ეს ღვთის მზრუნველობა იყო თავის საყვარელი ქმნილებისათვის, რადგანაც ადამიანს წინააღმდეგ შემთხვევაში, ნათლის ანგელოზის ნაცვლად სატანასთან მოუწევდა ურთიერთობის დამყარება. თუ სამოთხეში ამის მაგალითი გვქონდა, ცხადია ცოდვიან მდგომარეობაში ეს კავშირი უფრო გაღრმავდებოდა; რადგან ადამიანის ცნობისმოყვარეობას, ბოროტის „მოშურნეობა“ დაემატა.

„მოძღვარი ვერ შეძლებს მღვდლობის მადლის შენარჩუნებას მუდმივი სიფხიზლისა და ღვაწლის გარეშე. მღვდელი ქრისტესმიერ მადლს ატარებს და მას წაბილწვისაგან უნდა იცავდეს.

არსებობენ ისეთი მღვდლები, რომლებიც თავად არ განწმენდილან, მიუხედავად ამისა მსახურებენ და საღმრთო ლიტურღიას ასრულებენ ღვთის მადლის თანამოქმედებით. გარეგნულად მათი მღვდლობა შეუბღალავია, რადგან ეკლესიას ისინი არ განუსჯია. ასეთი მღვდლობა უძლურია, რადგან მას ხელდასხმული თავისი ცხოვრებით ბილწავს. ნიკოლოზ კაბასილასი ამბობს: მათ შეუძლიათ წმიდა ძღვენი აკურთხონ, მაგრამ თავადვერ იკურთხებიან სიწმინდისაგან.

რა არის მიზეზი ასეთი სამღვდელოების უძლურებისა? უპირველესი მიზეზი ისაა, რომ მათ არ შეუძლიათ კურნება. საიდუმლოს შესრულება ღვთის მადლით არის მონიჭებული, რაც მღვდელს ხელდასხმისას ეძლევა. ადამიანთა უძლურების კურნების უნარი ისეთ ადამიანს ეძლევა, ვინც ნათლობის მადლი ღირსეულად შეინარჩუნა. ეს სამეუფეო მადლია. აი, რატომ არ შეუძლია ყველა მღვდელს განკურნოს ადამიანთა ვნებები, მანხომ არ იცის კურნების მეთოდები. მას წარმოდგენა არ აქვს რა არის გული და გონება.“ (მიტ. იეროთეოს ვლახოსი მართლმადიდებლური ფსიქოთერაპია გვ. 81).

„სულიერი მღვდლობა შეუძლია გონებით უწყვეტად მლოცველ ადამიანს. ამას სულიერი მღვდელმსახურებაეწოდება… ამგვარი ადამიანების ლოცვაზეა დამყარებული სამყარო და მათით იკურნებიან სულები. ლოცვითხდებიან ისინი ექსორცისტები და განაგდებენ ადამიანთა შორის გამეფებულ ეშმაკს. ეს რჩეულთა ღვაწლია,მათი, ვინც მთელი დედამიწისთვის ლოცულობს“. (მიტ. იეროთეოს ვლახოსი მართლმადიდებლური ფსიქოთერაპია გვ.90)

ზემოთქმულიდან ვასკვნით, რომ სულიერი სამყარო მთლიანად მიუწვდომელი არაა ჩვენთვის. ღმერთთან დაანგელოზებთან მისასვლელი გზა – ცოდვის დაძლევა და წმიდა ბუნების მოხვეჭაა.

ქრისტიანები ძალიან ხშირად ეშმაკს ვაბრალებთ იმას, რაც მას არ განუზრახავს, ღმერთის დაშვებად ვთვლითიმას, რაც ჩვენს ცოდვებს გაამართლებს. უზრუნველად გვინდა მოვიპოვოთ ის, რაც თავგანწირვას, სინანულს დათავმდაბლობას მოითხოვს. კიდევ ერთი რამ, რაც ჩვენ ღმერთს გვაშორებს- ეს წმინდა ზიარების საიდუმლოს მივიწყებაა. ჩვენ პარაკლისებს, პანაშვიდებს, კვეთებულებს უფრო დიდ მნიშვნელობას ვანიჭებთ და ამით საიდუმლოთა საიდუმლოს – ზიარებას რომ ჩრდილს ვაყენებთ, ვერც ვხვდებით. მით უმეტეს მაშინ, როდესაც მათ აღსრულებას ვითხოვთ წირვის დამთავრებისთანავე.

არ უნდა დაგვავიწყდეს უფლის შეგონება ბოროტ ძალებთან ბრძოლისას, ეს ლოცვა და მარხვაა. ამ მცნების უგულვებელყოფა დეზორიენტირებულს ხდის ქრისტიანს, ყურადღებას ამახვილებს იმაზე, რაც უმთავრესი არარის, და როდესაც იმედგაცრუება ეწვევა, მერე ხშირად სასოწარკვეთას მიეცემა.

არ არსებობს აღსარებასა და ზიარებაზე უდიდესი საიდუმლოება. თუ ადამიანი გათვიცნობიერებული მივიდაეკლესიაში, მას „კვეთებულის“ ლოცვა არ ესაჭიროება. მან წრფელი გულით უნდა აღიაროს შეცოდებები, თავი დაიმდაბლოს და ეზიაროს. ხოლო ვინც ვერ აკონტროლებს თავის ქმედებებს, ვინც, ეშმაკის ტყვეობაში აღმოჩნდა, მხოლოდ მას ესაჭიროება ეს ლოცვა.

წმ.ეგნატე თავის წერილებში წერდა: “არანაირი შეფუცების (ეშმაკისადმი) ლოცვების წაკითხვა საჭირო არ არის. ისინი თითოეულ ჩვენგანს ნათლობის დროს წაგვიკითხეს. უნდა მივენდოთ უფალს და თავი დემონთა და ადამიანთა მხრიდან შეგინების ღირსად ჩავთვალოთ: მაშინ საშიშროება გვერდს აგვივლის. მოიხსენიეთ უძლურებში მყოფი `დ. რომელიც უფლის განგებით, სულის საცხონებლად, სატანას გადაეცა. სულიერიკანონით ღვთის ასეთი სასჯელი ადამიანის საკეთილდღეოდ ხდება… შეპყრობილობა უმნიშვნელო რამაა ბოროტი ზრახვის მიღებასთან შედარებით, რომელსაც სულის დაღუპვაც შეუძლია“.

მამები ამბობენ „… ჭეშმარიტ მოღვაწეებმა შეპყრობილთა განკურნების ნიჭი, ათეულობით წლების მოღვაწეობით და გამოცდილი მოძღვრების ხელმძღვანელობით შეძლეს. ეს მოძღვრები ჭეშმარიტი სიმდაბლით იყვნენ შემოსილნი და ამსოფლიურ დიდებას გაურბოდნენ. ხოლო ხიბლში მყოფნი ყოველთვის ეძებენ კაცთა დიდებას“.

თუ ადამიანი თავისი ბუნების ფერისცვალებამდე სულიერ სამყაროსთან კავშირის დამყარებას შეეცდება, ის ალბათ უფრო ბოროტ ძალასთან აღმოჩნდება პირისპირ, ვიდრე ნათლის ანგელოზთან. როდესაც მორწმუნე ნაბიჯნაბიჯ დაადგება სიწმინდის გზას, მას სულიერი სამყაროც თანდათან განეცხადება. ამ დროს ის ღმერთს ემსგავსება და სულიერი სამყაროს „ჩხრეკა“ მისთვის მეორე ხარისხოვანი იქნება. ყველა სხვა საშუალებას (ღმერთთან დასაახლოებლად) შეიძლება ხელოვნურიც ვუწოდოთ. საიდუმლო სამყაროს ამოცნობა ჩვენითვით მიზანი არ უნდა იყოს. ჩვენ ღმერთთან მიახლოებას უნდა ვცდილობდეთ. ხოლო ბოროტის მიერ გადმოგდებულ სატყუარაზე არ უნდა წამოვეგოთ, კერპად არავინ უნდა გავხადოთ. ადამიანები სხვადასხვა მიზეზის გამო მიმართავენ ოკულტიზმს, ზოგნი ცნობისმოყვარეობით, ზოგიც სარგებლის მიღების მიზნით. თუ ადამიანი მისით სერიოზულად დაკავდება, თავის ნებას აუცილებლად დაუმორჩილებს ბოროტს.

ჩვენ ხშირად გაგვიგონია “ეს ადამიანი შეპყრობილია”, ან “მე შეპყრობილი ვარ”. გამოუცდელისათვის ძნელია განასხვავოს შეპყრობილობა ისტერიისაგან ან სხვადასხვა ფსიქიური დაავადბისაგან, რადგანაც ამ ავადმყოფობის “სიმპტომები” ძალიან ჰგავს ერთმანეთს. მაგალითად, ხშირად ისინი ისეთ ფიზიკურ ძალას ამჟღავნებენ, რაც ჩვეულებრივი მდგომარეობისათვის წარმოუდგენელია. ურჩობა და შიშები ორივესთვისაა დამახასიათებელი. თუ შეპყრობილისა და ისტერიკიანის სიმპტომები ჰგვანან ერთმანეთს, ეს ჯერ კიდევ არ ნიშნავს, რომ ყოველ ფსიქიურად აშლილ ადამიანში ეშმაკი სახლობს. ფიზიკური და სულიერი სნეულებისაგან, ეკლესია მორწმუნეებს ზეთის კურთხევის საიდუმლოში მონაწილეობას ურჩევს. ამ საიდუმლოშიც (ოღონდ არაპირდაპირად) არის ეშმაკისგან თავის დასაღწევი ლოცვები.

სულიერად ავადმყოფი “კვეთებულის” ლოცვით, ან ზიარებით ავტომატურად არ განიკურნება. ვერც უცაბედად გამოჯანმრთელდება, რადგან ავადმყოფობას წინ ხომ დიდი ხნის წინაპირობები ჰქონდა. დაე, ნუ მოიხიბლება ახალი “რეცეპტით”, რომ მერე იმედი არ გაუცრუვდეს. საეკლესიო საიდუმლოებებში მონაწილეობას რწმენა, იმედი, ღმერთზე მინდობა და მოღვაწეობა სჭირდება.