მე-6 საუკუნეში ზოგიერთი ღვთისმეტყველი იმის შესახებ ლაპარაკობდა, რომ ქრისტში უნდა გვეღიარებინა ორი ბუნება, მაგრამ არა დამოუკიდებელი, არამედ ერთი „ღმერთკაცობრივი ქმედების“ მქონე, ერთი ენერგია; აქედან გამომდინარეობს მწვალებლობის სახელწოდებაც-მონოენერგიზმი. VII საუკუნის დასაწყისისთვის ჩამოყალიბდა კიდევ ერთი მიმდინარეობა-მონოთელიტობა, რომელიც ქრისტეში ერთ ნებას აღიარებდა. ორივე მიმდინარეობა უარყოფდა ქრისტეს ორი ბუნების დამოუკიდებლობას და ასწავლიდა მისი ადამიანური ნების სრულ შთანთქმას ღვთაებრივი ნებით. მონოთელიტურ შეხედულებას იზიარებდა სამი პატრიარქი: ჰანორე რომაელი, სერგი კონსტანტინოპოლელი და კვიროს ასექსანდრიელი. ისინი იმედოვნებდნენ, კომპრომისის გზით შეერიგებინათ მარლთმადიდებლები მონოფიზიტებთან.

ახალი აღთქმის კეთილუწყების ცენტრში დგას ძე ღვთისას ხორცშესხმის საიდუმლო. პირველქმნილმა ადამმა ვერ შეძლო მის წინაშე დასმული ამოცანის შესრულება, — სულიერ-ზნეობრივი სრულყოფის გზით მიეღწია განღმრთობისაკენ და ღმერთთან მიეყვანა ხილული სამყარო. მცნების დარღვევისა და სამოთხის სიტკბოებისაკენ განვარდნის შემდგომ, მისთვის დახშული აღმოჩნდა გზა განღმრთობისაკენ. მაგრამ ყოველივე ის, რისი შესრულებაც პირველმა ადამიანმა ვერ შეძლო, მის მაგივრად აღასრულა ხორცშესხმულმა ღმერთმა-სიტყვამ, განკაცებულმა უფალმა იესო ქრისტემ.

წესის აგების მსახურებაში არის სიტყვები, რომლებიც წარმოითქმის თოთქოსდა გარდაცვლილის პირით: „ყოველნი მხედავთ მე წინაშე თქუენსა უხმოდ, და უსულოდ მდებარესა. ჰსტიროდეთ ჩემთვის, ძმანო და მეგობარნო, მოყუასნო და მეცნიერნო, რამეთუ გუშინ თქუენ თანა მზრახუელვიყავ, და მეყვსეულად მოიწია ჩემ ზედა ჟამი სიკუდილისა. აწ უკუე მოვედით ყოველნი მოყუასნი ჩემნი და ამბორსმიყავთ მე უკანასკნელთა ამბორის ყოფითა, რამეთუ ამიერითგან თქუენ თანა არღარა ვიდოდე, არცა ვჰზრახვიდე. მსაჯულისა მივალ, სად იგი არა არს თუალღება. რამეთუ მონა და უფალი ერთბამად წარჰსდგებიან, მეფე და მხედარი, მდიდარი და გლახაკნი, კაცად-კაცადნი, გინა თუ იდიდოს, გინა თუ სირცხვილეულ იქმნას. არამედ ვითხოვ ყოველთაგან და გევედრები, დაუცხრომელად ევედრენით ჩემთვის ქრისტესა ღმერთსა, რაითა არა განგდებულ ვიქმნე ცოდუათაებრ ჩემთა, ადგილსა სატანჯუელისასა. არამედ რაითა დაწესებულ ვიქმნე, სადა იგი არს ნათელი ცხოვრებისაი“.

წმინდა მამები ლოცვას უწოდებენ „ჭეშმარიტ ღვთისმეტყველებს“. „თუ შენ ღვთისმეტყველი ხარ, მაშინ ჭეშმარიტად ილოცებ, და თუ ჭეშმარიტად ლოცულობ, მაშინ ღვთისმეტყველი ხარ“ (ამბა ევაგრე) ეკლესიის მამებისათვის ღვთისმეტყველება არასოდეს ყოფილა „უხილავი ღმერთის“ შესახებ განყენებული თეორია:

შეინანეთ რამეთუ მოახლებულ არს სასუფეველი ცათაი (მათე 3, 2), — იოანე ნათლისმცემელის ამ სიტყვებით დაიწყო ქადაგება იესო ქრისტემ (მათე4 17).